توسعه مدل مکانی ریزدانه به منظور چینش بهینه کاربری های شهری

افزایش نیاز به زمین و محدودیت عرضه آن، نحوه استفاده از زمین را به چالشی اساسی در عرصه برنامه ریزی شهری تبدیل کرده است. در این میان، چینش مناسب و بهینه کاربری ها در کنار یکدیگر از چالش های اصلی برنامه ریزی کاربری اراضی شهری به شمار می آید. هدف اصلی پژوهش حاضر، به کارگیری الگوریتم بهینه سازی چندهدفه تجمعی ذرات ( mopso ) به منظور دستیابی به چینش بهینه کاربری های شهری در سطح ریزدانه است. در تدوین مدل پیشنهادی، از سامانه اطلاعات مکانی ( gis ) به عنوان مولد گزینه ها و سناریوهای مکانی بررسی شده استفاده گردید. به این منظور پارامترهای روش به کار گرفته شده با کاربرد مورد نظر سازگار شدند و گزینه های تصمیم سازی برمبنای توابع هدف و شروط مسئله ایجاد گردید. سپس با نمایش جواب های بهینه و تفاوت میان آنها، به کاربر امکان تصمیم گیری داده شد. این مدل در یک محدوده از منطقه هفت تهران اجرا شد و نتایج آن به دست آمد، که نشان دهنده تکرارپذیری و ثبات روش به کار گرفته شده است. در چینش کاربری ها در سطح ریزدانه با توجه به تعدد قطعات و تنوع کاربری ها و نیاز به برآورده کردن هم زمان چند هدفِ گاه ناسازگار با هم، استفاده از mopso می تواند تا حد زیادی پیچیدگی های مربوط به انتخاب و ارزیابی گزینه های تصمیم گیری را حل کند. ریزدانه بودن مدل ارائه شده، حالت دینامیک آن در پشتیبانی از تصمیم گیری مکانی، و ایجاد حالت های گوناگون از چینش کاربری ها برای تصمیم گیری براساس توابع هدف، از نوآوری های پژوهش حاضر است.   کلید واژه ها : چینش بهینه کاربری شهری، سیستم اطلاعات مکانی، الگوریتم بهینه سازی چندهدفه تجمعی ذرات ( mopso )، تصمیم گیری چندهدفه.